PyTorch 构建 Transformer 模型

Transformer 是现代机器学习中最强大的模型之一。

Transformer 模型是一种基于自注意力机制(Self-Attention) 的深度学习架构,它彻底改变了自然语言处理(NLP)领域,并成为现代深度学习模型(如 BERT、GPT 等)的基础。

Transformer 是现代 NLP 领域的核心架构,凭借其强大的长距离依赖建模能力和高效的并行计算优势,在语言翻译和文本摘要等任务中超越了传统的 长短期记忆 (LSTM) 网络。

如果你还不了解 Transformer,可以参考:Transformer 模型介绍

使用 PyTorch 构建 Transformer 模型

构建 Transformer 模型的步骤如下:

1、导入必要的库和模块

导入 PyTorch 核心库、神经网络模块、优化器模块、数据处理工具,以及数学和对象复制模块,为定义模型架构、管理数据和训练过程提供支持。

import torch
import torch.nn as nn
import torch.optim as optim
import torch.utils.data as data
import math
import copy

说明:

  • torch:PyTorch 的核心库,用于张量操作和自动求导。

  • torch.nn:PyTorch 的神经网络模块,包含各种层和损失函数。

  • torch.optim:优化算法模块,如 Adam、SGD 等。

  • math:数学函数库,用于计算平方根等。

  • copy:用于深度复制对象。

定义基本构建块:多头注意力、位置前馈网络、位置编码

多头注意力通过多个"注意力头"计算序列中每对位置之间的关系,能够捕捉输入序列的不同特征和模式。

MultiHeadAttention 类封装了 Transformer 模型中常用的多头注意力机制,负责将输入拆分成多个注意力头,对每个注意力头施加注意力,然后将结果组合起来,这样模型就可以在不同尺度上捕捉输入数据中的各种关系,提高模型的表达能力。

实例

class MultiHeadAttention(nn.Module):
    def __init__(self, d_model, num_heads):
        super(MultiHeadAttention, self).__init__()
        assert d_model % num_heads == 0, "d_model must be divisible by num_heads"
       
        self.d_model = d_model  # 模型的维度
        self.num_heads = num_heads  # 注意力头的数量
        self.d_k = d_model // num_heads  # 每个头的维度
       
        # 定义线性变换层
        self.W_q = nn.Linear(d_model, d_model)  # 查询变换
        self.W_k = nn.Linear(d_model, d_model)  # 键变换
        self.W_v = nn.Linear(d_model, d_model)  # 值变换
        self.W_o = nn.Linear(d_model, d_model)  # 输出变换
       
    def scaled_dot_product_attention(self, Q, K, V, mask=None):
        # 计算注意力分数
        attn_scores = torch.matmul(Q, K.transpose(-2, -1)) / math.sqrt(self.d_k)
       
        # 如果提供了掩码,则应用掩码
        if mask is not None:
            attn_scores = attn_scores.masked_fill(mask == 0, -1e9)
       
        # 使用 softmax 计算注意力权重
        attn_probs = torch.softmax(attn_scores, dim=-1)
       
        # 使用注意力权重对值进行加权求和
        output = torch.matmul(attn_probs, V)
        return output
       
    def split_heads(self, x):
        # 将输入张量分割成多个头
        batch_size, seq_length, d_model = x.size()
        return x.view(batch_size, seq_length, self.num_heads, self.d_k).transpose(1, 2)
       
    def combine_heads(self, x):
        # 将多个头合并回原始形状
        batch_size, _, seq_length, d_k = x.size()
        return x.transpose(1, 2).contiguous().view(batch_size, seq_length, self.d_model)
       
    def forward(self, Q, K, V, mask=None):
        # 对查询、键和值进行线性变换并分割成多个头
        Q = self.split_heads(self.W_q(Q))
        K = self.split_heads(self.W_k(K))
        V = self.split_heads(self.W_v(V))
       
        # 计算缩放点积注意力
        attn_output = self.scaled_dot_product_attention(Q, K, V, mask)
       
        # 合并多头并应用输出变换
        output = self.W_o(self.combine_heads(attn_output))
        return output

说明:

  • 多头注意力机制:将输入分割成多个头,每个头独立计算注意力,最后将结果合并。

  • 缩放点积注意力:计算查询和键的点积,缩放后使用 softmax 计算注意力权重,最后对值进行加权求和。

  • 掩码:用于屏蔽无效位置(如填充部分)。

位置前馈网络(Position-wise Feed-Forward Network)

实例

class PositionWiseFeedForward(nn.Module):
    def __init__(self, d_model, d_ff):
        super(PositionWiseFeedForward, self).__init__()
        self.fc1 = nn.Linear(d_model, d_ff)  # 第一层全连接
        self.fc2 = nn.Linear(d_ff, d_model)  # 第二层全连接
        self.relu = nn.ReLU()  # 激活函数

    def forward(self, x):
        # 前馈网络的计算
        return self.fc2(self.relu(self.fc1(x)))

前馈网络:由两个全连接层和一个 ReLU 激活函数组成,用于进一步处理注意力机制的输出。

位置编码

位置编码用于注入输入序列中每个 token 的位置信息。

使用不同频率的正弦和余弦函数来生成位置编码。

实例

class PositionalEncoding(nn.Module):
    def __init__(self, d_model, max_seq_length):
        super(PositionalEncoding, self).__init__()
        pe = torch.zeros(max_seq_length, d_model)  # 初始化位置编码矩阵
        position = torch.arange(0, max_seq_length, dtype=torch.float).unsqueeze(1)
        div_term = torch.exp(torch.arange(0, d_model, 2).float() * -(math.log(10000.0) / d_model))
        pe[:, 0::2] = torch.sin(position * div_term)  # 偶数位置使用正弦函数
        pe[:, 1::2] = torch.cos(position * div_term)  # 奇数位置使用余弦函数
        self.register_buffer('pe', pe.unsqueeze(0))  # 注册为缓冲区
       
    def forward(self, x):
        # 将位置编码添加到输入中
        return x + self.pe[:, :x.size(1)]

构建编码器块(Encoder Layer)

编码器层:包含一个自注意力机制和一个前馈网络,每个子层后接残差连接和层归一化。

实例

class EncoderLayer(nn.Module):
    def __init__(self, d_model, num_heads, d_ff, dropout):
        super(EncoderLayer, self).__init__()
        self.self_attn = MultiHeadAttention(d_model, num_heads)  # 自注意力机制
        self.feed_forward = PositionWiseFeedForward(d_model, d_ff)  # 前馈网络
        self.norm1 = nn.LayerNorm(d_model)  # 层归一化
        self.norm2 = nn.LayerNorm(d_model)
        self.dropout = nn.Dropout(dropout)  # Dropout
       
    def forward(self, x, mask):
        # 自注意力机制
        attn_output = self.self_attn(x, x, x, mask)
        x = self.norm1(x + self.dropout(attn_output))  # 残差连接和层归一化
       
        # 前馈网络
        ff_output = self.feed_forward(x)
        x = self.norm2(x + self.dropout(ff_output))  # 残差连接和层归一化
        return x

构建解码器模块

解码器层:包含一个自注意力机制、一个交叉注意力机制和一个前馈网络,每个子层后接残差连接和层归一化。

实例

class DecoderLayer(nn.Module):
    def __init__(self, d_model, num_heads, d_ff, dropout):
        super(DecoderLayer, self).__init__()
        self.self_attn = MultiHeadAttention(d_model, num_heads)  # 自注意力机制
        self.cross_attn = MultiHeadAttention(d_model, num_heads)  # 交叉注意力机制
        self.feed_forward = PositionWiseFeedForward(d_model, d_ff)  # 前馈网络
        self.norm1 = nn.LayerNorm(d_model)  # 层归一化
        self.norm2 = nn.LayerNorm(d_model)
        self.norm3 = nn.LayerNorm(d_model)
        self.dropout = nn.Dropout(dropout)  # Dropout
       
    def forward(self, x, enc_output, src_mask, tgt_mask):
        # 自注意力机制
        attn_output = self.self_attn(x, x, x, tgt_mask)
        x = self.norm1(x + self.dropout(attn_output))  # 残差连接和层归一化
       
        # 交叉注意力机制
        attn_output = self.cross_attn(x, enc_output, enc_output, src_mask)
        x = self.norm2(x + self.dropout(attn_output))  # 残差连接和层归一化
       
        # 前馈网络
        ff_output = self.feed_forward(x)
        x = self.norm3(x + self.dropout(ff_output))  # 残差连接和层归一化
        return x

构建完整的 Transformer 模型

实例

class Transformer(nn.Module):
    def __init__(self, src_vocab_size, tgt_vocab_size, d_model, num_heads, num_layers, d_ff, max_seq_length, dropout):
        super(Transformer, self).__init__()
        self.encoder_embedding = nn.Embedding(src_vocab_size, d_model)  # 编码器词嵌入
        self.decoder_embedding = nn.Embedding(tgt_vocab_size, d_model)  # 解码器词嵌入
        self.positional_encoding = PositionalEncoding(d_model, max_seq_length)  # 位置编码

        # 编码器和解码器层
        self.encoder_layers = nn.ModuleList([EncoderLayer(d_model, num_heads, d_ff, dropout) for _ in range(num_layers)])
        self.decoder_layers = nn.ModuleList([DecoderLayer(d_model, num_heads, d_ff, dropout) for _ in range(num_layers)])

        self.fc = nn.Linear(d_model, tgt_vocab_size)  # 最终的全连接层
        self.dropout = nn.Dropout(dropout)  # Dropout

    def generate_mask(self, src, tgt):
        # 生成源序列和目标序列的掩码
        src_mask = (src != 0).unsqueeze(1).unsqueeze(2)
        tgt_mask = (tgt != 0).unsqueeze(1).unsqueeze(3)
        seq_length = tgt.size(1)
        nopeak_mask = (1 - torch.triu(torch.ones(1, seq_length, seq_length), diagonal=1)).bool()
        tgt_mask = tgt_mask & nopeak_mask
        return src_mask, tgt_mask

    def forward(self, src, tgt):
        # 生成掩码
        src_mask, tgt_mask = self.generate_mask(src, tgt)
       
        # 编码器部分
        src_embedded = self.dropout(self.positional_encoding(self.encoder_embedding(src)))
        enc_output = src_embedded
        for enc_layer in self.encoder_layers:
            enc_output = enc_layer(enc_output, src_mask)
       
        # 解码器部分
        tgt_embedded = self.dropout(self.positional_encoding(self.decoder_embedding(tgt)))
        dec_output = tgt_embedded
        for dec_layer in self.decoder_layers:
            dec_output = dec_layer(dec_output, enc_output, src_mask, tgt_mask)
       
        # 最终输出
        output = self.fc(dec_output)
        return output

说明:

  • Transformer 模型:包含编码器和解码器部分,每个部分由多个层堆叠而成。

  • 掩码生成:用于屏蔽无效位置和未来信息。

  • 前向传播:依次通过编码器和解码器,最后通过全连接层输出。

训练 PyTorch Transformer 模型

使用随机数据训练模型,计算损失并更新参数。

实例

# 超参数
src_vocab_size = 5000  # 源词汇表大小
tgt_vocab_size = 5000  # 目标词汇表大小
d_model = 512  # 模型维度
num_heads = 8  # 注意力头数量
num_layers = 6  # 编码器和解码器层数
d_ff = 2048  # 前馈网络内层维度
max_seq_length = 100  # 最大序列长度
dropout = 0.1  # Dropout 概率

# 初始化模型
transformer = Transformer(src_vocab_size, tgt_vocab_size, d_model, num_heads, num_layers, d_ff, max_seq_length, dropout)

# 生成随机数据
src_data = torch.randint(1, src_vocab_size, (64, max_seq_length))  # 源序列
tgt_data = torch.randint(1, tgt_vocab_size, (64, max_seq_length))  # 目标序列

# 定义损失函数和优化器
criterion = nn.CrossEntropyLoss(ignore_index=0)  # 忽略填充部分的损失
optimizer = optim.Adam(transformer.parameters(), lr=0.0001, betas=(0.9, 0.98), eps=1e-9)

# 训练循环
transformer.train()
for epoch in range(100):
    optimizer.zero_grad()
    output = transformer(src_data, tgt_data[:, :-1])  # 目标序列右移
    loss = criterion(output.contiguous().view(-1, tgt_vocab_size), tgt_data[:, 1:].contiguous().view(-1))
    loss.backward()
    optimizer.step()
    print(f"Epoch: {epoch+1}, Loss: {loss.item()}")

模型评估

评估过程:在验证数据上计算损失,评估模型性能。

实例

transformer.eval()
# 生成验证数据
val_src_data = torch.randint(1, src_vocab_size, (64, max_seq_length))
val_tgt_data = torch.randint(1, tgt_vocab_size, (64, max_seq_length))

with torch.no_grad():
    val_output = transformer(val_src_data, val_tgt_data[:, :-1])
    val_loss = criterion(val_output.contiguous().view(-1, tgt_vocab_size), val_tgt_data[:, 1:].contiguous().view(-1))
    print(f"Validation Loss: {val_loss.item()}")